Na osnovu člana 55. stav 4. Zakona o zaštiti od požara („Službeni glasnik RS”, broj 111/09), Ministar unutrašnjih poslova donosi PRAVILNIK o posebnoj obuci i polaganju stručnog ispita iz oblasti zaštite od požara.
Član 2. Lica koja rade na poslovima zaštite od požara, po odredbama ovog pravilnika pohađaju posebnu obuku iz oblasti zaštite od požara (u daljem tekstu: posebna obuka) i polažu stručni ispit. Nastava iz svih nastavnih predmeta je obavezna i sprovodi se prema nastavnim planovima. Zaposleni na poslovima zaštite od požara koji je položio stručni ispit po programu za kandidate sa stečenim srednjim obrazovanjem, a koji u toku rada stekne viši nivo obrazovanja, dužan je da u roku od 60 dana od dana premeštaja na radno mesto za koje je uslov viši nivo obrazovanja, položi stručni ispit po programu za kandidate sa stečenim visokim obrazovanjem. Zaposleni na poslovima zaštite od požara koji je stekao više obrazovanje (VI stepen) u pogledu ostvarivanja prava i obaveza utvrđenih ovim pravilnikom, upodobljava se sa zaposlenim sa stečenim visokim obrazovanjem.
Član 4. Posebna obuka iz oblasti zaštite od požara sastoji se iz: opšteg, specijalističkog i praktičnog dela. Postupak osposobljavanja lica koja rade na poslovima zaštite od požara (u daljem tekstu: kandidati) započinje nastavom iz nastavnih predmeta opšteg dela nakon čega sledi nastava iz predmeta predviđenih specijalističkim delom programa u zavisnosti od poslova koje kandidat obavlja. Praktičan deo posebne obuke pohađaju samo lica koja obavljaju poslove zaštite od požara sa stečenim srednjim obrazovanjem. Opšti deo posebne obuke jedinstven je za sva lica i sastoji se od sledećih predmeta, i to: 1) normativno uređenje zaštite od požara; 2) Opasne materije, požar i eksplozija. Specijalistički deo posebne obuke za lica koja obavljaju poslove zaštite od požara sa stečenim visokim obrazovanjem sastoji se od sledećih predmeta, i to: 1) preventivna zaštita od požara; 2) Sredstva za gašenje požara; 3) Stabilni sistemi zaštite od požara; 4) Vatrogasne sprave i oprema; 5) Taktika gašenja požara. Specijalistički deo posebne obuke za lica koja obavljaju poslove zaštite od požara sa stečenim srednjim obrazovanjem sastoji se od sledećih predmeta, i to: 1) preventivna zaštita od požara; 2) Sredstva za gašenje požara; 3) Vatrogasne sprave i oprema; 4) Taktika gašenja požara. Praktičan deo posebne obuke obuhvata rad sa vatrogasnom i drugom tehničkom i zaštitnom opremom i sredstvima, rad i postupanje u vatrogasnim jedinicama i drugi praktični rad na poslovima zaštite od požara.
Član 5. Posebne obuke lica koja rade na poslovima zaštite od požara izvode se po Programu za polaganje stručnog ispita lica koja rade na poslovima zaštite od požara (u daljem tekstu: Program), koji je odštampan je uz ovaj pravilnik (Prilog 1.) i koji čini njegov sastavni deo. Program se sastoji iz opšteg, specijalističkog i praktičnog dela.
Član 6. Posebna obuka izvodi se po nastavnim planovima koje donose pravna lica koja su dobila odobrenje da izvode posebnu obuku. Nastavni plani, u pogledu tema, moraju da budu usaglašeni sa Programom, a u pogledu broja časova za obradu gradiva iz oblasti pojedinih predmeta – nastavni planovi moraju da budu usaglašeni sa brojem časova utvrđenim u stavu 3. ovog člana. Nastavni planovi sadrže minimum gradiva propisanog ovim pravilnikom i najmanje sledeći broj časova, i to za: Broj časova Predmete iz Opšteg dela: – normativno uređenje zaštite od požara 16 – Opasne materije, požar i eksplozija 18 Predmete iz Specijalističkog dela posebne obuke za lica koja obavljaju poslove zaštite od požara sa stečenim visokim obrazovanjem: – preventivna zaštita od požara 40 – Sredstva za gašenje požara 20 – Stabilni sistemi zaštite od požara 26 – Vatrogasne sprave i oprema 30 – Taktika gašenja požara 30 Predmete iz Specijalističkog dela posebne obuke za lica koja obavljaju poslove zaštite od požara sa stečenim srednjim obrazovanjem: – preventivna zaštita od požara 24 – Sredstva za gašenje požara 18 – Vatrogasne sprave i oprema 36 – Taktika gašenja požara 24 Praktičan deo posebne obuke 44
Član 7. Na stručnom ispitu vrši se provera stručne osposobljenosti lica koja rade na poslovima zaštite od požara – stečene na posebnoj obuci. Stručni ispit polaže se pred Komisijom za polaganje stručnog ispita za lica koja rade na poslovima zaštite od požara (u daljem tekstu: Komisija). Komisiju rešenjem obrazuje ministar unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: ministar). Rešenjem o obrazovanju Komisije, utvrđuje se njen sastav i određuje predsednik, zamenik predsednika, članovi i njihovi zamenici, kao i sekretar – koji obavlja administrativne poslove. Izuzetno, u slučaju potrebe da se obezbedi blagovremeno polaganje stručnog ispita za sva prijavljena lica, ministar može obrazovati više komisija.
Član 8. Članovi Komisije i njihovi zamenici ispitivači su za pojedine predmete utvrđene ovim pravilnikom. Članovi Komisije mogu biti samo pripadnici Ministarstva. Ispitivači moraju imati stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije-master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz odgovarajuće oblasti i najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima zaštite od požara. Predsednik Komisije, ispitivači i njihovi zamenici imenuju se za period od četiri godine. Predsednik i zamenik predsednika Komisije ne mogu da se imenuju za ispitivače.
Član 10. Termine polaganja stručnog ispita utvrđuje organizaciona jedinica u sedištu Ministarstva nadležna za poslove zaštite od požara i dostavlja ih Komisiji. Komisija određuje raspored i način polaganja ispita. Polaganje ispita organizuje se van radnog vremena u objektima, prostorima i prostorijama pravnog lica koje obavlja posebnu obuku lica koja rade na poslovima zaštite od požara . Izuzetno, uz saglasnost ministra, polaganje može da se organizuje i u radnom vremenu.
Član 13. Uz Prijavu kandidat prilaže: 1) izvod iz matične knjige rođenih; 2) overenu fotokopiju ili prepis diplome; 3) potvrdu poslodavca o vrsti poslova na kojima je kandidat radio i radnom iskustvu; 4) potvrdu pravnog lica o završenoj posebnoj obuci. Kandidat koji nije u radnom odnosu prilaže opis poslova za koji želi da polaže stručni ispit.
Član 19. Ako kandidat neopravdano odustane od započetog polaganja stručnog ispita, smatraće se da ispit nije položio. Započeto polaganje stručnog ispita može se odložiti ako je kandidat, zbog bolesti ili iz drugih opravdanih razloga, bio sprečen da nastavi polaganje stručnog ispita. Zahtev za odlaganje ispita u slučaju iz stava 2. ovog člana kandidat podnosi Komisiji.